ေဆးေလာက ရဲ႕ စြန္႔ဦးတီထြင္သူမ်ား

Hippocrates (460 BC - 370 BC)
Hippocrates ဆိုတာ ေရွး ဂရိေခတ္ က သမားေတာ္ၾကီးတစ္ဦးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ သူ႔ကို အေတာ္မ်ားမ်ား က ေတာ့ အေနာက္တိုင္း ေဆးပညာ ရဲ႕ ဖခင္ၾကီးလို႔ သိၾကပါတယ္။ သူ႔ ေခတ္ သူ႔ အခါ နဲ႔ တြက္ၾကည့္ရင္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္း က သူ႔ အေတြးအေခၚေတြ ဟာ အေတာ္ေလး ေခတ္ေရွ႕ေျပးေနခဲ႔တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ နတ္ဖုရားေတြ ကို ကိုးကြယ္ ၾကတဲ႔ အဲဒီေခတ္မွာ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ နတ္ဖုရား လုပ္လို႔၊ နတ္ဖုရား စိတ္ဆိုးလို႔ ျဖစ္ေနၾကတဲ႔ အခ်ိန္မွာ သူ က မေၾကာက္မရြံ႕ နဲ႔ ေရာဂါေ၀ဒနာ ေတြ ျဖစ္တာဟာ နတ္ဖုရားေတြ လုပ္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္ဖို႔ အတြက္ အေျခအေန အေၾကာင္းအရင္း ရွိလုိ႔ လို႔ ထုတ္ေျပာခဲ႔တာပါ။ မေၾကာက္မရြံ႕ လို႔ ဘာလို႔ ေျပာရလဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ထင္ျမင္ခ်က္ ကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီး အမ်ားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုတာ ဟာ ေသဒဏ္ အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္လို႔ပါ။ သူ က ဘာေတြ ေျပာခဲ႔လဲ ဆိုေတာ့ လူေတြရဲ႕ ေနထိုင္မႈပံုစံ ၊ အစားအေသာက္ နဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန ေတြ ဟာ လူေတြရဲ႕ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အေပၚလႊမ္းမိုးမႈ ရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ႔ပါတယ္။



Alexander Fleming (1881 - 1955)
Alexander Fleming ကေတာ့ ဇီ၀ေဗဒ နဲ႔ ေဆး၀ါးေဗဒ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔ကို ပဋိဇီ၀ေဆးတို႔ရဲ႕ ဖခင္ၾကီး လို႔ လဲ တင္စားေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ သူ က Penicillin ကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔လို႔ပါ။ အဲဒါ ဟာ မေတာ္တဆ ေတြ႔ရွိမႈ တစ္ခုျဖစ္ခဲ႔ေပမဲ႔ သူရဲ႕ စူးစမ္းေလ႔လာ မႈ ၊ ေစ႔စပ္ မႈ တို႔ နဲ႔ အတူ ၀ီရိယ နဲ႔ ၾကိဳးစားျခင္း တို႔ မပါဘဲေတာ့ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မွာေတာ့ Fleming, Florey နဲ႔ Chain တို႔ဟာ Penicillin ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈ နဲ႔ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴး ႏိုင္ၿပီး အသက္ေပါင္း မ်ားစြာကို ကယ္တင္ႏိုင္မႈ တို႔ ေၾကာင့္ Nobel Prize for Medicine ကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ႔သူျဖစ္ပါ တယ္။


Louis Pasteur (1822-1895)
Louis Pasteur ကေတာ့ ျပင္သစ္ ဓါတုေဗဒ နဲ႔ အဏုဇီ၀ ပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး Dole မွာ ေမြးဖြားခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔ ကေတာ့ ကုသမႈထက္စာရင္ ကာကြယ္ တဲ႔ ေနရာမွာ နာမည္ၾကီးခဲ႔တာပါ။ ခုထိ လဲ သူ႔ရဲ႕ နာမည္ကို အစြဲျပဳထားတဲ႔ ပိုးသတ္တဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ရွိေနဆဲပါ။ ဥပမာ ဆိုရရင္ Pasteurized Milk (ပိုးသတ္ထားေသာ ႏြားႏို႔) အဲဒီ လို မ်ဳိး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ မွာ သူ႔နာမည္ကို ဂုဏ္ျပဳထည့္သြင္း အသံုးျပဳေနဆဲပါ။ သူ႔ ရဲ႕ ကာကြယ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဟာ ေမြးဖြားၿပီးကာစ မိခင္ ေတြ ရဲ႕ ပိုးမသန္႔လို႔ ေသဆံုးရမႈေတြ ကို လဲ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ ေခြးရူးျပန္ ေရာဂါ (Rabies) နဲ႔ ေဒါင့္သန္း ေရာဂါ (Anthrax) ေတြ အတြက္ ပထမဆံုး ကာကြယ္ေဆးကို လည္း ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ စမ္းသပ္မႈေတြ ကေန ၿပီးေတာ့ ပိုးမႊားေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ႔ ေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ားကို သိရွိခဲ႔ၾကပါတယ္။

Sir Archibald McIndoe (1900-1960)
Sir Archibald McIndoe ဟာ New Zealand က ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၃၈ မွာ သူ ဟာ Consultant Plastic Surgeon တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနခဲ႔ပါပီ။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အတြင္း မွာ သူ ဟာ ေလယာဥ္မွဴးေတြ ကို သူတတ္ထားတဲ႔ ပညာနဲ႔ ကုသေပးႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ ေလယာဥ္မွဴးေတြ ဟာ တစ္ဖက္ရန္သူ နဲ႔ တိုက္ခိုက္စဥ္ အတြင္း ေလယာဥ္ ပ်က္စီး မီးေလာင္မႈေတြ နဲ႔ အတူ ဒဏ္ရာမ်ားစြာ ၊ အထူးသျဖင့္ မီးေလာင္ ဒဏ္ရာေတြ နဲ႔ပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ မီးေလာင္ခံထားရတာေတြကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးဖို႔ ခြဲစိတ္မႈ ဟာ အစပ်ဳိးစပဲရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သူ ၾကိဳးစားၿပီး ကုသႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ မွာ သူဟာ UK မွာရွိတဲ႔ Plastic Surgeon ၄ ေယာက္ထဲ က ၁ ဦး ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။


Sigmund Freud (1856-1939)
Sigmund Freud ကေတာ့ Austria က ဦးေဏွာက္ နဲ႔ အာရံုေၾကာ အဖူးကု တစ္ဦးပါ။ သူ႔ကို စိတ္ေရာဂါခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈ မွာ ဖခင္ၾကီး အေနနဲ႔ သိၾကပါတယ္။ Hysteria လူနာမ်ားစြာ ကုိ ကုသေပးခဲ႔ပါတယ္။ သူဟာ စိတ္ပညာ ကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူေပးခဲ႔ၿပီး ၊ စိတ္ေရာဂါကုသျခင္း ကို ပိုမို ေကာင္းမြန္ ေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔ပါတယ္။
ခုခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕ သီအိုရီ ေတြဟာ စိတ္ေရာဂါ ကုရံုတင္ မဟုတ္ေတာ့ ပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးခ်ေနၾကတဲ႔ အထိ လူသိမ်ား ထင္ရွားလာပါပီ။ အဲဒီလိုပဲ သူ႔ရဲ႕ ကုထံုးေတြ ဟာ လဲ စိတ္ေရာဂါ ကုသမႈ မွာ မ်ားစြာေသာ အကူအညီ ေပးေနခဲ႔ပါတယ္။

Marie Curie (1867-1934)
Marie Curie ကေတာ့ Poland က သိပၸံပညာရွင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူမ ဟာ ေရဒီယုိ သတၱိၾကြ ပစၥည္း ေတြ ကို စမ္းသပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ႔ၿပီးေတာ့ '' ေရဒီယို သတၱိၾကြ မႈ'' (Radioactivity) ဆိုတဲ႔ စကားလံုးကို စတင္အသံုးျပဳခဲ႔သူပါ။ သူမ ရဲ႕ ခင္ပြန္း ဟာလဲ သိပၸံပညာရွင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ သူမ ကို ကူညီေဖးမခဲ႔ပါတယ္။ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္မွာ ဇနီးေမာင္ႏွံ ၂ ေယာက္လံုး Nobel Prize ကို "Radiation Phenomenon" (ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ျဖာထြက္မႈ) အတြက္ ရရွိခဲ႔ပါတယ္။ Curie ဟာ Radium & Polonium တို႔ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ႔ၿပီး ၁၉၁၁ မွာ အဲလို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ႔တဲ႔ ျဒပ္စင္ေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Nobel Prize for Chemistry ကို ေနာက္ထပ္တစ္ၾကိမ္ ရရွိခဲ႔ ျပန္ပါတယ္။

James Blundell (1791 - 1878)
Blundell က ေတာ့ ျဗိတိန္ က သားဖြားဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သားဖြားမိခင္ ေတြဟာ ေမြးဖြားစဥ္ အခ်ိန္မွာ အေသအေပ်ာက္ အင္မတန္ မ်ားေနပါတယ္။ သူက ဘာကို သတိျပဳမိလဲ ဆိုေတာ့ မိခင္ေတြ ဟာ ကေလးေမြးဖြားစဥ္မွာ ေသြးေတြ အမ်ားၾကီးထြက္တယ္။ အဲလို ထြက္ရင္း နဲ႔ ေသဆံုးမႈေတြ မ်ားလာတာကို သတိထားမိတယ္။ အဲဒီမွာ သူက တျခားလူတစ္ေယာက္ ရဲ႕ေသြးကို ျပန္သြင္းေပးႏိုင္ခဲ႔ရင္ အစားျပန္ေပးႏိုင္ခဲ႔ရင္ ေသဆံုးမႈ က်သြားမလား ဆိုၿပီး ေတြးမိ လို႔ စမ္းသပ္ခဲ႔တယ္။ အဲလို စမ္းသပ္ရင္းနဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆီက ေန ေနာက္တစ္ေယာက္ ဆီကို အႏၱရာယ္ကင္းကင္း ေသြးသြင္းကုသ မႈကို စတင္ႏိုင္လာတယ္။ ဒီအတြက္ လိုအပ္တဲ႔ ပစၥည္းကိရိယာေတြကို လဲ သူပဲ တီထြင္ခဲ႔ၿပီး သူတီထြင္ခဲ႔တဲ႔ ထဲက တခ်ဳိ႕ပံုစံ ပစၥည္းေလးေတြ ကို ခုထိ သံုးေနၾကတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။

Joseph Lister (1827-1912)
Joseph Lister ဆိုတာ ၿဗိတိန္ က ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ ပေရာ္ဖက္ဆာ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို Asepsis (ေရာဂါပိုးကင္းစင္မႈ) အတြက္ စတင္ ေတြ႔ရွိသူ အျဖစ္ သိၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေတာ့ လူေတြဟာ အဏုဇီ၀ ပိုးမႊားေတြ အေၾကာင္း ေသခ်ာမသိၾကေသးပါဘူး။ အဲလိုပဲ အဲဒီ လို သတၱ၀ါေလးေတြ ကေန လူေတြ ဖ်ားတာ နာတာ ၊ ေရာဂါျဖစ္တာ ေတြ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ကူးစက္တတ္တယ္ ဆိုတာေတြလဲ မသိၾကေသးဘူး။ Lister က သိလိုက္တာက လူအမ်ားစု ဟာ ခြဲစိတ္မႈ ၿပီးဆံုး ေအာင္ျမင္ ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ "Ward Fever" လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဆးရံု မွာ ရတဲ႔ ေရာဂါ နဲ႔ ကြယ္လြန္ ကုန္ၾကတာကို သတိထားမိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း Infection ရတဲ႔ ႏႈန္း ဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အရမ္းကို မ်ားျပားေနခဲ႔တယ္။
သူ က သူ႔ရဲ႕ လက္ေအာက္ က ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ေတြ ကို ခြဲစိတ္မႈ မျပဳခင္မွာ ေသခ်ာ လက္ေဆးေၾကာ ဖို႔ အတြက္ တြန္းအားေပးတယ္။ အဲဒါတင္မကဘူး သန္႔ရွင္းတဲ႔ လက္အိတ္ေတြ ကိုလဲ ၀တ္ဖို႔ စီမံခဲ႔တယ္။ သူ႔ရဲ႕ ခြဲစိတ္ကိရိယာေတြ ကိုလဲ သန္႔ရွင္းဖို႔ အထူးဂရုစိုက္ခဲ႔တယ္။ ခြဲစိတ္မႈ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ ခြဲစိတ္ခန္း နဲ႔ ပစၥည္းေတြ အားလံုး ရဲ႕ သန္႔ရွင္းေရးကို အထူးဂရုစိုက္ခဲ႔တယ္။ အနာနဲ႔ အနာပတ္တီး လဲ တာကိုလဲ သန္႔ရွင္းမႈ ရွိဖို႔ အထူး ဂရုစိုက္ခဲ႔တယ္။ အဲဒီလို ျပဳလုပ္လိုက္တာနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္မႈ ၊ ခြဲစိတ္ၿပီး ေသဆံုးႏႈန္းေတြ ဟာ မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ က်ဆင္းခဲ႔တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Lister က သူ႔ရဲ႕ နည္းလမ္းေတြကို အားလံုး အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ ျဖန္႔ေ၀ခဲ႔တယ္။

Joseph Murray (Born 1919)
Joseph Murray က Plastic Surgeon ပါ။ သူ က အေရျပားအစားထိုးျခင္း နည္းပညာ ကို အသံုးျပဳၿပီး ဒဏ္ရာရ ေနတဲ႔ တစ္သွ်ဴးေတြ ကို ျပဳျပင္တယ္။ အဲ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူက အဲဒီ လို ခြဲစိတ္ ျပဳျပင္ခဲ႔တဲ႔ တစ္သွ်ဴးေတြ ကို ခႏၶာကိုယ္ က ျပန္လည္ တြန္းလွန္ တိုက္ထုတ္ တာကို လဲ စိတ္၀င္တစား သုေတသန ျပဳေနတာျဖစ္တယ္။

၁၉၄၅ မွာ "Richard Herrick" ဆိုတဲ႔ လူတစ္ေယာက္ ဟာ ေက်ာက္ကပ္ အသစ္တစ္လံုး လိုအပ္တဲ႔အထိ အေျခအေန ဆိုးခဲ႔တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူ႔အတြက္ သူ႔ရဲ႕ အမႊာ ညီ ျဖစ္တဲ႔ Ronald က ေနၿပီးေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ ကိုလွဴဒါန္းတယ္ သူတို႔ ၂ ေယာက္ ရဲ႕ တစ္သွ်ဴး အမ်ဳိးအစားေတြ က လံုး၀ နီးပါး ထပ္တူက်ေနတာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ ခုခံတိုက္ထုတ္မႈ စနစ္ ကို ေရွာင္ကြင္း ႏိုင္ခဲ႔တယ္။ Murry နဲ႔ သူ႔ အဖြဲ႕သားေတြ ဟာ ဒီ အမႊာ ညီအစ္ကို ၂ ေယာက္ ကို ေအာင္ျမင္စြာခြဲစိတ္ကုသေပးႏိုင္ခဲ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ခြဲစိတ္မႈ ဟာ ကမာၻေပၚမွာ လူတစ္ေယာက္ ကေန တစ္ေယာက္ဆီကို ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အစားထိုး ကုသမႈ ပထမဆံုး ေအာင္ျမင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၀ မွာ Murry ဟာ E. Donnall Thomas နဲ႔ အတူ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အစားထိုးကုသမႈ အတြက္ Nobel Prize ကို ထိုက္တန္ စြာ ရရွိခဲ႔ပါတယ္။

ေဒါက္တာ ဇီ၀က (ေဆးေလာက)